Bol u donjem delu leđa i hiropraktika

Bol u donjem (lumbalnom) delu leđa je najčešći razlog posete pacijenata hiropraktoru u Severnoj Americi. Medicinska dijagnoza koja najbolje opisuje ovakvo stanje bila bi lumbalni sindrom. Ovaj sindrom obuhvata više oboljenja i poremećaja za koje je karakterističan bol u donjem delu leđa i može poticati od različitih uzroka. Najčešća stanja iz ove skupine koja se tretiraju hiropraktikom su: diskus hernija, spondiloza, spondilartroza, diskartroza, subluksacija pršljena, dorzolumbalna skolioza, lumbalna hiperlordoza, funkcionalno skraćenje donjeg ekstremiteta. 

Izmeštanje nekog od lumbalnih pršljenova je najuobičajena indikacija za hiropraktorski tretman. Najčešće i najočiglednija tačka bio bi peti lumbalni pršljen, tzv L5, koji se dislokuje u odnosu na, uslovno fiksnu, krsnu kost – S1 (sacrum). S obzirom da L5, kao poslednji i najniže postavljen pršljen, nosi težinu svih segmemenata iznad, najviše je podložan propadanju (degenerativnim promenama), kao i propadanju diskusa ispod. Mišići i ligamenti koji ga fiksiraju postaju preopterećeni, dolazi do upale, njihovog zadebljanja, a sa time i rigidnosti lumbalnog dela kičme. U ovakvim uslovima subluksacije će se lakše i češće javljatui, što važi i za preostala 4 lumbalna pršljena.

Međutim, veoma često se dešava da se bol u donjem delu leđa javlja zbog subluksacija pršljenova vrata; npr zbog modernog načina života i višečasovne vezanosti za sedeći položaj na poslu zbog čega se kičma krivi. U vezi s ovim, kičmeni stub se može uporediti sa lancem koji se nalazi okačen uspravno. Ako pomerimo jednu kariku u bilo kom njegovom delu u tom izbalansiranom položaju, razumljivo je da će karike iznad i ispod donekle pratiti položaja pomerenog segmenta, a na najslabijoj karici će se taj položaj najizraženije odraziti. U ovom slučaju, „najslabija karika“ bio bi (a često i jeste) neki od lumbalnih pršljenova i/ili preopterećen ligament(i) kao i mišić(i). Dakle, bol ne mora biti poreklom od priklještenja nerva već i zbog spazma ili upale mišića ili ligamenta.

Usled subluksacije, zbog pritiska na nerv između 2 pršljena, dolazi do zapaljenja nerva i okolnih struktura, zatim do različitih osećaja, kao npr: bol, trnjenje, mravinjanje, peckanje, gubitak osećaja duž oderđenih delova noge i/ili slabost i atrofija mišića. Može postojati osećaj hladnoće u krstima, duž noge ili stopala, promena boje i temperature kože. Kao zaštitna reakcija na naglo nastalu subluksaciju pršljena, nastaje tzv antalgična skolioza. Mišići oko kičmenog stuba (paravartebralni mišići) se zgrče, kičma se povije na stranu, a osoba se povije u napred i u stranu. Ovakva reakcija mišića još više doprinosi izmeštanju pršljena i pritisku na nerv što još više izmešta pršljen iz ležišta i pojačava bol čime se uspostavlja zatvoreni krug grča mišića i bola.

Tretman hiropraktikom uključuje ranije opisane tehnike i metode opuštanja mekog tkiva i mobilizacije/manipilacije vertebralnog dinamičkog segmenta. Vertebralni dinamički segment predstavljaju 2 susedna pršljena, zajedno sa elastičnim diskom između njih i okolnim ligamentima. Takođe, po potrebi, treba korigovati i druge pršljenove, jer tretmanom samo lumbalnih struktura, neće se postići zadovoljavajuć rezultat i terapija će se produžiti, a tegobe će se povratiti.

Nakon tretmana tj nakon što se zglobovi kičmenog stuba dovedu u najoptimalniji položaj za funkcionisanje, a mišići i ligamenti u zadovoljavajućem tonusu, ništa više ne pritiska nerv i bol popušta posle nekoliko dana. U periodu neposredno posle tretmana, u zavisnosti od fizičke kondicije, godina, drugih oboljenja, osoba se obučava specifičnim vežbama za jačanje i istezanje  partija mišića zaduženih za stabilnost kičmenog stuba. Jačaju se i istežu trbušni, karlični i nožni mišići koji su, takođe, zaduženi za stabilnost kičmenog stuba. Bitno je i da osoba usvoji zaštitne položaje kičmenog stuba prilikom obavljanja radnih aktivnosti i aktivnosti svakodnevnog života.